અરે, તમે ક્યારેય એવું અનુભવ્યું છે? ઓફિસની ચાર દિવાલો તમને ઘેરી લે છે. ફોનની નોટિફિકેશન્સ અથડાય છે. અને મન એકદમ ભારે લાગે છે. હું તો ઘણી વાર એમ જ અનુભવું છું! પણ મને એક રામબાણ ઉપાય મળ્યો છે – પ્રકૃતિ સફર. ચાલો, આજે જાણીએ કે પ્રકૃતિની સફર અને માનસિક સ્વાસ્થ્યના ફાયદા શું છે. ખરેખર, પ્રકૃતિ વાલ્ક એ માનસિક શાંતિ મેળવવાનો સૌથી સરળ અને સુંદર રસ્તો છે. એક પ્રકારની પ્રકૃતિ ચિકિત્સા જ છે!
જ્યારે તમે ઝાડોની ઘેરી છાંયડીમાં ચાલતા હોવ, પક્ષીઓનો કલરવ સાંભળતા હોવ, ત્યારે એક અદભુત શાંતિ તમારા અંદર પ્રવેશે છે. એ ફીલિંગ અલગ જ છે. તમારું ધ્યાન સ્ક્રીનથી હટીને હરિયાળી પર જાય છે. અને ફક્ત 20-30 મિનિટમાં જ તમે તમારા અંદર ફરક અનુભવશો. એક અભ્યાસ તો એમ પણ કહે છે કે પ્રકૃતિમાં સમય પસાર કરવાથી તણાવ ઘટાડો થાય છે અને રક્તચાપ નિયંત્રણમાં રહે છે.
મને યાદ છે, મારી એક સહેલીને ખૂબ જ મનની તંદુરસ્તી સાથે સંઘર્ષ ચાલતો હતો. તેણે રોજ સવારે પાર્કમાં 30 મિનિટ ચાલવાનું શરૂ કર્યું. માત્ર બે અઠવાડિયામાં જ તેણે કહ્યું, “ભાઈ, એ ઝાડ-પાન અને તાજી હવાએ મારી દવાથી પણ વધારે કામ કર્યું.” એનો આત્મવિશ્વાસ પાછો આવ્યો. એ જોઈને મને પણ ખૂબ સારું લાગ્યું.
પ્રકૃતિની સફર તમારા મગજ પર કેવી અસર કરે છે?
તમારું મગજ લગાતાર માહિતી પ્રોસેસ કરે છે. ટ્રાફિક, શોર, ડેડલાઈન્સ… એ બધું એને થાકાવી દે છે. પ્રકૃતિમાં, તમારું ધ્યાન “સૉફ્ટ ફascination” તરફ જાય છે. એટલે કે, પક્ષીને ઊડતો જોવો, પાનાંનો ખખડાટ સાંભળવો. આ સરળ અનુભવો મગજને આરામ આપે છે. એને રિચાર્જ કરે છે. જાપાનમાં તો ‘શિરિન-યોકુ’ (ફોરેસ્ટ બાથિંગ) નામની પદ્ધતિ પ્રચલિત છે, જે તણાવ ઘટાવવા માટે ખૂબ જ પ્રભાવશાળી મનાય છે.
એક રિસર્ચ તો એવું કહે છે કે પ્રકૃતિમાં માત્ર 50 મિનિટ પસાર કરવાથી યાદશક્તિ અને ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાની ક્ષમતામાં 20% સુધીનો સુધારો થઈ શકે છે! શહેરોમાં રહેતા લોકોમાં ચિંતા અને ઉદાસીનતાના દર પ્રકૃતિની નજીક રહેતા લોકો કરતાં ખૂબ વધારે છે. તો શું થાય? પ્રકૃતિની સફર એ શહેરી જીવનનો જરૂરી કાઉન્ટરબેલેન્સ બની જાય છે.
તમારી રોજિંદી પ્રકૃતિ વાલ્ક ને અસરકારક કેવી રીતે બનાવવી?
માત્ર ચાલવું જ જરૂરી નથી. થોડી ચીજો ધ્યાનમાં રાખો તો ફાયદો બમણો થઈ જાય.
શરૂઆત કરવાની ટીપ્સ:
- ફોનને ‘ડૂબો’ મારો: ફોન સાઈલેન્ટ પર મૂકો, અથવા તો ઘરે જ