એક સમય હતો જ્યારે મારા હાથમાં ફોન હતો, પણ મન ખાલી હતું. ખરેખર, ખૂબ બોર લાગતું હતું. તમને પણ એવું લાગ્યું છે કે દિવસનો કોઈ એક પલ પણ ખાલી જાય છે? તો ચાલો, આજે એક એવી સારી ટેવ વિશે વાત કરીએ જે તમારું જીવન બદલી શકે છે. હા, આપણે વાંચનની ટેવ કેવી રીતે ઘડીએ એના પર ચર્ચા કરવાની છે. પુસ્તકો વાંચવાની આ આદત તમારી વાંચન શક્તિ અને જ્ઞાન વધારો કરવામાં કેવી રીતે મદદરૂપ થાય છે, તે જાણવું રસપ્રદ રહેશે.
વાંચન એ કોઈ ભારે લાગતું કામ નથી. તે તો એક સાથીની જેમ છે. એક સરસ નવલકથા પડી હોય, તો તમે દુનિયા ભૂલી જાઓ છો. પણ સવાલ એ ઊભો થાય છે કે આ ટેવને કેવી રીતે પાળવી? ચિંતા કરવાની જરૂર નથી. હું પણ એક સમયે એક પેજ વાંચવામાં અઠવાડિયું લગાડી દેતો. પછી ધીરે ધીરે ટેવ પડી ગઈ. અને આજે? આજે તો પુસ્તકો મારા શ્રેષ્ઠ મિત્રો લાગે છે.
એક અભ્યાસ મુજબ, જે લોકો રોજાના માત્ર 30 મિનિટ પણ વાંચે છે, તેઓનું તણાવ સ્તર 68% સુધી ઘટી જાય છે! વાંચન એ તન અને મન બંને માટેની વ્યાયામ જેવું છે. તે તમને નવા વિચારો આપે છે, નવી દુનિયા બતાવે છે.
વાંચનની શરૂઆત કેવી રીતે કરવી?
શરૂઆત કરવી સૌથી મહત્વની છે. પણ શું વાંચવું? મોટી મોટી કિતાબો લઈને બેસી જવું જોઈએ? એકદમ નહીં! શરૂઆત નાનાથી કરો.
- તમારી રુચિ શોધો: તમને ઇતિહાસ ગમે છે? કોઈ વાર્તા? કોઈ પ્રેરણાદાયક વ્યક્તિની જીવની? જે ગમે તે વિષય પસંદ કરો.
- નાનું શરૂ કરો: પહેલા ટૂંકી વાર્તાઓ વાંચો. અઠવાડિયામાં એક અધ્યાય પણ બસ છે. ધીરજ રાખો.
- સમય નક્કી કરો: રોજ સવારે ઉઠીને અથવા રાત્રે સુવા પહેલા 15-20 મિનિટનો સમય ફક્ત વાંચન માટે રાખો. તેને તમારી દિનચર્યાનો ભાગ બનાવો.
મારી એક મિત્ર હમેશા કહેતી કે તેને વાંચવું ગમતું નથી. પછી તેને એક રસપ્રદ પ્રવાસ વાર્તાનું પુસ્તક મળ્યું. અત્યારે? અત્યારે તો તે દર મહિને બે-ત્રણ પુસ્તકો પૂરા કરે છે! વિષયની પસંદગી જ જવાબદાર છે.
વાંચનની ટેવને ટકાવી રાખવાની યુક્તિઓ
શરૂઆત તો થઈ ગઈ, પણ આ ટેવને કાયમી કેવી રીતે બનાવવી? ક્યારેક લાગે છે કે મન ચાલતું નથી. એ સામાન્ય છે. પણ થોડી યુક્તિઓથી તમે આને આનંદદાયક બનાવી શકો છો.
એક નાની સરળ યાદી:
- પુસ્તક હંમેશા સાથે રાખો: બસમાં જતા હો, ડૉક્ટરના ઓફિસમાં બેઠા હો… ખાલી સમયનો સદુપયોગ કરો.
- વાંચનનો corner બનાવો: તમારા ઘરમાં એક છોટુકું, આરામદાયક કોર્નર બનાવો. એક નરમ ખુરશી અને યોગ્ય લાઈટિંગ. ✨
- ટ્રેક રાખો: તમે શું વાંચ્યું અને કેટલું વાંચ્યું, તેની નોંધ રાખો. આ એક પ્રકારન