अरेच वेळा असं वाटतं का? की सगळे तुमच्याकडे येऊन ठेवतात. तुमची इच्छा नसतानाही होकार द्यावा लागतो. मग मग तुम्ही थकून, चिडचिडून जाता. कारण, व्यक्तिगत सीमा ठरवण्याचं तुम्ही कधीच शिकलंत नाही. हे करणं खरंतर आत्मसन्मान राखण्यासाठी आणि मानसिक आरोग्य साठी अतिशय गरजेचं आहे. म्हणजेच, सीमा ठरवणे हे एक कौशल्य आहे, स्वतःचे रक्षण करण्याचं. नकार देणे शिकल्याशिवाय तुमचं आयुष्य इतरांच्या हातात असतं. हे खरं आहे ना?
आपण सगळे जण एकमेकांशी जोडलेले आहोत. पण याचा अर्थ असा नाही की आपण सगळ्यांच्या अपेक्षा पूर्ण करण्यास बांधील आहोत. स्वतःला प्रथम ठेवणं हे स्वार्थीपणा नसून, स्वतःची काळजी घेण्याचा एक मार्ग आहे.
मी एका मित्राला ओळखतो. तो नेहमी इतरांना खूश करण्यात गढून गेलेला. त्याची स्वतःची ओळखच हरवली होती. एक दिवस त्याने छोट्या छोट्या सीमा ठरवायला सुरुवात केली. त्याचं आयुष्य बदलून गेलं. तो आता अधिक आनंदी आणि शांत आहे.
सीमा म्हणजे नक्की काय?
बरेच लोकांना वाटतं की सीमा ठरवणे म्हणजे इतरांपासून दूर जाणे. पण हे अगदी चुकीचं आहे! सीमा ठरवणे म्हणजे स्वतःच्या भावना, ऊर्जा आणि वेळेचे रक्षण करणे. हे एक अदृश्य रेषा काढण्यासारखे आहे जी सांगते की “इथपर्यंत ठीक आहे, पुढे नाही.”
उदाहरणार्थ, जर कोणी तुमचा वेळ न घेता फोन करत असेल, तर तुम्ही म्हणू शकता, “मला आत्ता वेळ नाही आहे, मी तुला परत कॉल करतो.” हा एक साधा नकार नसून, तुमच्या वेळेचा आदर करण्याची विनंती आहे.
सीमा ठरवल्याने होणारे फायदे
हे करण्याचे फायदे खूप मोठे आहेत. तुमचं आयुष्य पूर्णपणे बदलू शकतात.
१. मानसिक शांती मिळते
जेव्हा तुम्ही ‘नाही’ म्हणायला शिकता, तेव्हा तुमच्या मनावरचा ताण कमी होतो. एका अभ्यासानुसार, जे लोक स्पष्ट सीमा ठेवतात त्यांच्यात तणावाची पातळी जवळपास ५०% कमी असल्याचे दिसून आले आहे. तुम्ही अधिक हलके आणि स्वतंत्र अनुभवता.
२. आत्मसन्मान वाढतो
तुम्ही तुमच्या गरजा आणि इच्छांना प्राधान्य द्यायला शिकता. हे तुमच्या आत्मसन्मान ला एक मोठा बळीदान आहे. तुम्हाला वाटायला लागतं की तुमचं मूल्य आहे.
- नातेसंबंध सुधारतात: लोक तुमचा अधिक आदर करू लागतात.
- ऊर्जा वाचते: तुम्ही तुमची शक्ती व्यर्थ गमावत नाही.
- निर्णयक्षमता वाढते: काय स्वीकारायचं आणि काय नाकारायचं हे कळू लागतं.
म्हणजेच, स्वतःची काळजी घेणे हे एक स्वार्थी कृती नसून, एक आवश्यक कौशल्य आहे.
सीमा कशा ठरवायच्या? काही सोपे टिप्स
हे कसं करायचं याची भीती वाटू शकते. पण घाबरू नका. हे step-by-step श